Առյուծն ու նապաստակը Առյուծը գտավ քնած նապաստակին և ուզում էրխժռել, երբ հանկարծ տեսավ. որ կողքով փախչում էեղջերուն: Նապաստակին թողեց ու ընկավ եղջերուիետևից, իսկ նապաստակը աղմուկից զարթնեց ուփախավ:
Առյուծը շատ վազեց եղջերուի ետևից, բայցչկարողացավ բռնել և վերադարձավ այնտեղ, որտեղ թողել էր նապաստակին: Տեսնելով, որ նա էլարդեն չքացել է, ասաց.«Տեղն է ինձ, ձեռքիս որսըբաց թողեցի և դատարկ հույսի ետևից ընկա»:
Առաջադրանքներ
ա) Ընտրեք այն միտքը, որն արտահայտում է առակիգաղափարը (ասելիքը):
• Երկու նապաստակի ետևից ընկնողը ոչ մեկին չիհասնի:
• Մարդիկ, ընկնելով շատի ետևից, կորցնում են նաև քիչը:
• Պետք չէ բավարարվել քչով, պետք է ձգտելավելիին հասնել:
բ) Ինչո՞ւ այդ միտքը ընտրեցիք
Ես ընտրել եմ այդ տարբերակը, որովհետև ագահությունը միշտ վատին է հասցնում:
2. Կարդացեք առակը և լրացրեք միտքը:
Մի որսորդ առյուծի հետք էր փնտրում: Նա փայտահատին հարցրեց, թե չի՞ տեսել արդյոք առյուծի հետքը կամ որջը: Փայտահատը պատասխանեց.
— Ես քեզ հենց իրեն` առյուծին ցույց կտամ:
Որսորդը վախից գունատվեց եւ դողդողալով շշնջաց.
— Չէ, ինձ միայն հետքն է հարկավոր, ոչ թե առյուծը:
Առաջադրանք
Առակը այն մարդկանց մասին է, որոնք վախկոտ են:
Վերնագրիր ստացված առակը: Ընտրածդվերնագիրը պատճառաբանիր:
Վախկոտի մտածելակերպը,Ես այդ միտքը ընտրեցի, որովհետև որսորդը վախկոտ էր:
3. – Ո՞րն է «Ինձ դուր է գալիս» և «Ես սիրումեմ» արտահայտությունների տարբերությունը:
– Երբ քեզ դուր է գալիս ծաղիկը, դու քաղում ես այն: Իսկ եթե դու սիրում ես ծաղիկը, դու ամեն օր խնամում ես նրան, ջրում ու փայփայում:
Առաջադրանք
Բացատրիր առակի իմաստը
Առակը բացատրում է Ո՞րն է «Ինձ դուր է գալիս» և «Ես սիրումեմ» արտահայտությունների տարբերությունը:
4. Նկարագրի՛ր քեզ.
Ա. Նկարագրի՛ր աչքերդ, ունքերդ, քիթդ, շրթունքներդ։
Անչքերս շագանակագույն են, ունքերս միջին, քիթս փոքր է, ինսկ շրթունքներս բարակ
Բ. Ի՞նչն է ամենաշատը աչքի ընկնում դեմքիդ վրա։
Ամենաշատը դեմքիս վրա աչքի է ընկնում՝ աչքերս։
Գ. Ի՞նչն է քեզ ամենաշատը դուր գալիս դեմքիդվրա։
Կրկին աչքերս։
Դ. Ինչպիսի ՞ն են մազերդ։
Մազերս հաստ են և շագանակագույն։
Ե. Ինչպիսի՞ հասակ ունես (բարձրահասա՞կ ես, ցածրահասա՞կ ես, միջահասա՞կ ես)։
Ես միջահասակ եմ։
Զ. Ի՞նչ ես կարծում, գեղեցի՞կ ես։
Այո։
Է. Ի՞նչ են կարծում ուրիշները։
Ինձ թվում է, որ ուրիշներնել են այդպես կարծում։
5. Աղվեսն ու խաղողը
Քաղցած աղվեսը տեսավ խաղողի վազը` կախ ընկած ողկույզներով և ուզեց դունչը հասցնել խաղողին,
բայց չկարողացավ: Եվ, հեռանալով, ինքն իրեն ասաց. ,,Դեռ խակ է,,:
Առակն այն մարդկանց մասին է, ովքեր իրենց ուզածին չհանելով մտածում են, որ շուտ է։
6. Կարդացեք և գրեք՝ ինչն էր ձեզ համար հետաքրքիր և ինչու:
Բրազիլիայում կան այնպիսի թիթեռներ, որոնքյուրահատուկ հոտ են արտադրում, և մարդիկ այդպատճառով նրանց պահում են տանը` օդըբուրավետ դարձնելու համար
Պլուտոն մոլորակում 1 տարվա տևողությունըհավասար է 247,7 երկրային տարվա:
Թիթեռների մոտ համի զգայարանները գտնվում ենոտքերի վրա:
Կատուները հանում են մոտ 100 տեսակի ձայն, իսկշները՝ միայն 10:
Չինաստանի որոշ մասերում թեյի մեջ շաքարավազի փոխարեն աղ են լցնում:
Պլուտոն մոլորակում 1 տարվա տևողությունըհավասար է 247,7 երկրային տարվա:
Ես ընտրեցի այս տարբերակը, որովհետև ես սիրում եմ մոլորակների մասին տեղեկություն իմանալ։
7. Նախադասությունները լրացրու՝ որքան հնարավոր է շատ նոր բառեր ավելացնելով:
Անձրևը կտրվել է։ Երկինքը մաքուր է։ Արևը փայլում է։ Օրը տաք է։ Բակը գեղեցիկ է։ Ծառերը ծաղկել են։Ծաղիկները բացվել են։ Բակը կանաչել է։Երեխաներն աղմկում են։ Տատիկները գործում են: Մայրիկները զրուցում են: Կատուն խաղում է: Շունըհաչում է: Երեկո է: Հայրիկները վերադառնում են: Իջնում է գիշերը: Բակը խաղաղվում է:
Հորդառատ անձրևը կտրվել է քաղաքում։ Խաղաղ երկինքը մաքուր է։ Գեղեցիկ արևը փայլում է ։ Ամառվա այս օրը շատ տաք է։ Մեր գյուղի բակւ շատ գեղեցիկ է։ Գարնանային չքնաղ ծառերը ծաղկել են։ Անուշաբույր ծաղիկները բացվել են։ Հարազատ բակը կանաչել է։Չարաճճի երեխաները աղմկում են։ Տատիկները գործում են իրենց թոռնիկների համար տաք գուլպաներ։ Մեր շենքի մայրկները ջերմորեն զչուցում են։ Կատուն խաղում է և խճճում կծիկը։Մեր հավատարիմ շունը հաչում է։ Խաղաղ երեկո է։ Աշխատանքից հայրիկները վերադառնում են տուն։ Իջնում է մթընկա գիշերը։ Գիշերվա անդորում բակը խաղաղվում է։
8. Կարդացեք և գրեք՝ ինչն էր ձեզ համար հետաքրքիր և ինչու:
Աշխարհում մարդկանց 10%-ը ձախլիկ են:
Մարդը կյանքի ընթացքում շուրջ 40 տոննա սննդամթերք է օգտագործում:
Բոլոր խոշոր գիշատիչներից ամենափոքր սիրտն առյուծն ունի:
Աշխարհի ամենամեծ բզեզը ունի ծովախոզուկիմեծություն:
1955թ.-ին Գինեսի գրքում որպես ամենագերնորածին գրանցվել է իտալացի մի տղա, ով կշռել է10.2 կգ:
Բոլոր խոշոր գիշատիչներից ամենափոքր սիրտն առյուծն ունի:
Ես ընտրեցի այս տարբերակը, որովհետև ես չգիտեի, որ բոլոր խոշոր գիշատիչներից ամեն փոքր սիրտն ունի առյուծը։
9. Ուղևորներն ու սոսին
Ամառվա մի օր ուղևորները, կեսօրվա շոգից սաստիկ հոգնած, ճանապարհ էին գնում:
Նրանք տեսան սոսին, մոտեցան և պառկեցին նրա ստվերում` հանգստանալու:
Նայելով սոսու ոստերին` իրար մեջ խոսեցին.
— Բայց ախր անպտուղ է այդ ծառը և մարդկանց համար` անօգուտ: Սոսին նրանցպատասխանեց.
— Ապերախտ եք դուք, իմ հովանուց օգտվում եք և տեղնուտեղն էլ ինձ անպտուղ ևանօգուտ անվանում:
Առաջադրանք
Առակն այն մարդկանց մասին է, ովքեր հանգստանում էն այդ ամենով և միառժամանակ բողոքում։
10. Կարդացեք և գրեք՝ ինչն էր ձեզ համար հետաքրքիր և ինչու:
Ինքնաթիռով թռչելու ժամանակ մազերի աճիարագությունը կրկնապատկվում է:
Աշխարհի բնակչության 80%-ը իր սննդակարգի մեջ օգտագործում է միջատներ:
Ջայլամի աչքն ավելի մեծ է, քան գլխուղեղը:
Մրջյունը մարմնի համեմատությամբ ամենամեծ ուղեղն ունեցող կենդանին է:
Մրջյունը մարմնի համեմատությամբ ամենամեծ ուղեղն ունեցող կենդանին է:
Ես ընտրեցի աս տարպերակը, որովհետև ես չգիտեի, որ մրջյունը մարմնի համեմատությամբ ամենամեծ ուղեղն ունեցող կենդանին է:
11. Գայլն ու ոչխարը
Շներից բզկտված գայլն անզոր պառկել էր ևնույնիսկ չէր կարողանում կեր հայթայթել: Նա տեսավոչխարին և խնդրեց, որ գոնե խմելու ջուր բերիգետից: ՙԴու ինձ միայն ջուր տուր, իսկ կերը ինքսկգտնեմ՚: Բայց ոչխարը պատասխանեց.ՙԵթե ես քեզջուր տամ, հենց ինքս էլ քեզ համար կեր կդառնամ՚:
Ընտրիր այն միտքը կամ մտքերը, որոնքարտահայտում են ստեղծագործությանգաղափարը (ասելիքը): Ընտրությունդ(ընտրություններդ) պատճառաբանիր:
Սա պատմություն է խեղճ գայլի և անսիրտ ոչխարիմասին, և այն ոչինչ էլ չի ուզում ասել:
Առակը մերկացնում է չարանենգ մարդուն, որըգործում է դավադրաբար:
Առակն այն մարդկանց մասին է, որոնք ծանրպահերին չեն օգնում մարդկանց:
Առակը ողջախոհ մարդկանց մասին է, որոնց դեմուղղված բոլոր նենգություններն իզուր են անցնում:
Առակը այն մարդկանց մասին է,որոնք ուրիշին չօգնելու և նեղություն չկրելու համար միշտ մի սուտ պատճառաբանություն ունենում են:
12. Աղվեսն ու խաղողը
Քաղցած աղվեսը տեսավ խաղողի վազը` կախ ընկած ողկույզներով և ուզեց դունչը հասցնել խաղողին,
բայց չկարողացավ: Եվ, հեռանալով, ինքն իրեն ասաց. ,,Դեռ խակ է,,:
Առաջադրանք
Առակն այն մարդկանց մասին է, ովքեր իրենց ուզածին չհանելով մտածում են, որ շուտ է։
13. Ինչպե՞ս ենք անվանում…
մարդ, որը լողում է —լողորդ
մարդ, որը հեծանիվ է քշում —հեծանվորդ
մարդ, որը մեքենա է վարում-վարորդ
մարդ, որը ճամփա է գնում-ճամփորդ
մարդ, որն առաջնորդում է-առաջնորդ
մարդ, որը որս է անում-որսորդ
մարդ, որն անցնում է ինչ-որ տեղով-անցորդ
մարդ, որը գնումներ է կատարում-գնորդ
Առանձնացրո՛ւ այն մասը, որն ընդհանուր է բոլորբառերի համար:
Մասնիկը գրի՛ր՝: ՈՐԴ
ՈՐԴ մասնիկը ցույց է տալիս ինչ-որ բան անող
14. Ճիշտ դասավորեք նախադասությունները ևիմացեք՝ ինչպես է առաջացել ցերեկը ճրագովման գաս, չես գտնի արտահայտությունը:
Ու ասում են, նույնիսկ օրը ցերեկով ձեռքին լապտերբռնած՝ լավ մարդ էր փնտրում:
Հիմա իմացա՞ք, թե որտեղից է գալիս աշխարհի շատլեզուներում տարածված ցերեկը ճրագով ման գաս՝ չեսգտնի արտահայտությունը:
Նա հրաժարվել էր աշխարհի բարիքներից ու վայելքներից և ապրում էր մի…տակառի մեջ: Հին Հունաստանում ապրում էր մի իմաստուն ծերուկ՝Դիոգենես անունով:
Հին Հունաստանում ապրում էր մի իմաստուն ծերուկ Դիոգենես անունով։
Նա հրաժարվել էր աշխարհի բարիքներից ու վայելքներից և ապրում էր մի տակառի մեջ: Ու ասում են, նույնիսկ օրը ցերեկով ձեռքին լապտերբռնած՝ լավ մարդ էր փնտրում:
Հիմա իմացա՞ք, թե որտեղից է գալիս աշխարհի շատլեզուներում տարածված ցերեկը ճրագով ման գաս՝ չեսգտնի արտահայտությունը:
15. Արջն ու տղաները
Երկու ընկեր ճանապարհ էին գնում, մեկ էլ հանկարծդեմառդեմ դուրս եկավ արջը։ Մեկն անմիջապես ծառը բարձրացավ ու թաքնվեց, մյուսը չհասցրեց փախչել, ընկավ գետնին ու մեռած ձևացավ։ Երբ արջը դունչը մոտեցրեց նրան և հոտոտեց, տղան շունչը պահեց, որովհետև լսել էր, որ մեռածներին արջը ձեռք չի տալիս։
Երբ արջը հեռացավ, ընկերն իջավ ծառից ուհարցրեց, թե արջն ի՞նչ շշնջաց նրա ականջին: Նա պատասխանեց.
-Արջն ասաց՝ սրանից հետո ճամփա մի՛ գնա այնպիսի ընկերոջ հետ, որը փորձանքի մեջ քեզ լքումէ։
Առաջադրանք
Ո՞րն է առակի ասելիքը:
Առակի ասելիքն այն է, որ չի կարելի նեղության մեջ ընկնող ընկերոչը մենակ թողնել։
16. Բառերը տեղադրե՛ք այնպես, որ նախադասություններ ստացվեն:
Կան, կծկվում են, կծեն, թմրեցնում են, քնում են, փաթաթվում են, մտնում են, չկա, կա, աշխուժանում են:
Աշխարհում չկա մարդ, որ օձերից չվախենա։ Սակայն կա օձերի մի թագավորություն, ուր ամեն օր առանց վախենալու մտնում են հարյուրավոր մարդիկ։ Եվ ամենազարմանալին այն է, որ դեռ ոչ մի դեպք չիեղել, որ օձերը կծեն մեկին:
Այդ վայրը Պինանգ կղզու Օձերի տաճարն է: Տաճարում տարբեր տեսակի հազարավոր օձեր կան: Նրանք ցերեկը փաթաթվում են տաճարի սյուներին, կծկվում են հատակին և աշխուժանում են:
Պատճառն այն է, որ շոգը և տաճարում օգտագործվող անուշահոտությունները թմրեցնում են օձերին: Մայրամուտին, երբ այս ամենն ավարտվում է, օձերն քնում են։
17. Գրե՛ք մեկ բառով:
Կճղակ ունեցող- կճղակավոր
Սմբակ ունեցող-սմբակավոր
Թև ունեցող-թևավոր
Պոչ ունեցող-պոչավոր
Ձայն ունեցող-ձայավոր
Ի՞նչ մասնիկով են նման այս բառերը: Այդ մասնիկը գրե՛ք՝Ավոր
Հիմա գրե՛ք՝ ի՞նչ է ցույց տալիս այդ մասնիկը:
Ավոր մասնիկը ցույց է տալիս տեսակ:
18.Պատմի՛ր քո մասին:
Ա. Բնավորության ի՞նչ գծեր ունես (աշխատասե՞ր ես, թե՞ ծույլ, մաքրասե՞ր ես, թե՞ փնթի, կռվարա՜ր ես, թե՞խաղաղասեր և այլն)։
Աշխատասեր եմ,մքրասեր եմ,կռվարար եմ։
Բ. Քեզ քո բնավորության ո՞ր գիծն է շատ դուր գալիս։
Բարի եմ։
Գ. Բնավորությանդ ո՞ր գիծը կուզեիր փոխել։
Կռվարարությունը։
Դ. Բնավորությանդ ո՞ր գիծն է ամենաշատը բարկացնում մարդկանց:
Անլրջությունը։
Ե. Ո՞ր գիծն է նրանց ամենաշատը դուր գալիս։
Կաեցողությունը։
Զ. Բնավորության այնպիսի գիծ կա՞, որը չունես, բայց շատ կուզեիր ունենալ։
Հանդուռժողականությունը։
Է. Բնավորության այնպիսի գիծ կա՞, որ չունես և չէիրէլ ուզի ունենալ։
Չարությունը։
19. Առյուծն ու աղվեսը
Առյուծը շատ էր ծերացել, այլևս չէր կարողանում որս անել և երկար մտածելուց հետո որոշեց խորամանկել։ Նա մտավ մի մութ քարայր, շատ ծանր հիվանդ ձևացավ և ծանր ու մեծ պառկեց։ Խեղճ, միամիտ գազաններն այցելում էին, իսկ նա տեղնուտեղը մի ցատկով բռնում էր նրանց և ագահաբար խժռում։ Վերջապես խորամանկ ու խելացի աղվեսը երկար մտածելուց հետո գլխի ընկավ առյուծի խորամանկությունը, առանց վախենալու գնաց, կանգնեց քարայրից բավականին հեռու և քաղցր ձայնով հետաքրքրվեց, թե ինչպե՞ս է վեհափառ առյուծը։
Սոված և ուժասպառ առյուծը ուրախացած հարցրեց, թե ինչո՛ւ աղվեսը ներս չի մտնում։
Աղվեսն ասաց.
-Ես կմտնեի, եթե չտեսնեի, որ հետքերը մտնում են քարայր, բայց քարայրից դուրս չեն գալիս։
Առակն ուզում է ասել, որ յուրաքանչյուր քայլ անելուց արաջ պետք է երկար մտածել։
20. Բառերը ճիշտ տեղադրի՛ր և կստանաս մի հետաքրքիր պատմություն:
Սողաց, բույն էր դրել, շարժում էր, սլանում էին, գործի դրեց, շարունակում էր, բռնեց, գալարվեց, ցած ընկավ,հարձակվեց, մոտեցրեց, շարժվում էր, հավաքվեցին,ծղրտացին, խուժեց։
Գոմի առաստաղի գերանին ծիծեռնակը բույն էր դրել ձագ էր հանել։ Մի օր դաշտից գոմ սողաց մի օձ և սկսեց դանդաղ շարժվել գերաննի վեր, դեպի ծիծեռնակի բույնը։ Ծիծեռնակ ծնողները ծղրտացին և նրանց ծվծվոցի վրա հավաքվեցին հարևան ծիծեռնակները։ Նրանք նետերի նման դուրս ու ներս սլանում էին բայց օգուտ չկար՝օձը դանդաղ շարժվում էր առաջ:
Հանկարծ դրսից մի ծիծեռնակ ներս խուժեց և սկսեց պտտվել օձի շուրջը։ Նրա կտցին մի խոշոր, գորշականաչավուն իշախառանչ կար, որը շատ թունավոր բզեզ է։
Այն իր սղոցող ոտքերն ու ճանկերը օդում սպառնագին գործի դրեց:
Օձը շարունակում էր դանդաղ մոտենալ բնին։Ծիծեռնակը հանկարծ հարձակվեց օձի վրա և կտուցի բզեզը մոտեցրեց օձի գլխին։ Միջատն իր սարսափելի ճանկերով բռնեց օձին և իր առաջին ոտքերի սղոցները մոտեցրեց : Օձը ցավից գալարվեց ու առաստաղից ցած ընկավ:
21. Տրված են պատասխանները: Հարցերն ինքդ գրի՛ր:
Այս կենդանին քեզ դուր է գալիս ???
-Ո՛չ, դա ինձ դուր չի գալիս։
Կուզեիր մեկնել Փարիզ ???
— Այո՛, շա՜տ-շատ կուզեի։
Կոջզեիր տեսնել հաղթած Հային։
-Ի՜նչ լավ կլիներ, եթե այդպես լիներ։
Գեզ դուր է գալիս ՝ բարությունը, խաղաղասիրությունը։
-Այո՛, ինձ դուր են գալիս բնավորության այդ գծերը։
Սիրում ես ծուլությունը և նենգությունը։
-Ո՛չ, ա՛յ, բնավորության այդ գծերը չեմ սիրում։
Մտածել ես ինչ պետք է դառնաս մասագիտությանբ։
-Չգիտեմ, այդ հարցի մասին դեռ չեմ մտածել։
22. Նապաստակներն ու գորտերը
Նապաստակները երկար, շատ երկար միտք անելուց հետո հանկարծ գլխի ընկան, որ իրենք ամբողջ ցեղով անչափ վախկոտ են և որոշեցին այդպես էլ չապրել, այլ գնալ, լցվել մոտակա խոր լիճն ու խեղդվել։ Որոշեցին, շատ արագ հավաքվեցին, համարձակ մոտեցան ավազոտ լճափին։ Լճից դուրս եկած գորտերը հենց որ լսեցին արագ մոտեցող նապաստակների ոտքերի թփթփոցը, անմիջապես, առանց վայրկյան իսկ սպասելու, ցատկեցին ջուրը, լճի ամենախոր տեղը։ Այդ ամենը նապաստակները տեսան։ Նրանցից մեկը, կանգնեցնելով ընկերներին, ասաց.
-Ինչո՞ւ իզուր տեղը խեղդվենք, եթե մեզնից ավելի վախկոտներն էլ կան աշխարհում։
Առակն այն մասին է, որ պետք չէ անիմաստ տեղը զոհվել։
23. Գրի՛ր:
Օրվա այն մասը, երբ մութն ընկնում է. գիշոր
Մարդու գլխի առջևի կողմը.դեմք
Երկար ականջներ ունեցող. նապաստակ
Մեր մոլորակի անունը. Երկիր
Մեռնել-մահանալ, բույր ֊հոտ, վախ-սարսափ
ես դու, նա, մենք, դուք, նրանք:
24. Նախորդ բառի մեջ մեկական տառ փոխելով՝ստացիր.
Դանակ բառից՝ վարազ
Գարի բառից՝ մարդ
Դանակ-դարակ-վարակ-վարազ
Գարի-բարի-բարդ-մարդ
25. Եթե նախադասությունները ճիշտ դասավորես, կիմանաս, թե ինչպես է առաջացել իմ կույր բախտից արտահայտությունը.
Իսկ աչքերը փակող թաշկինակը նրա համար էր, որոչ մեկին չտեսներ և արդար դատեր։
Այստեղից էլառաջացել էիմ կույրբախտից արտահայտությունը։
Մյուս ձեռքի սուրը մեղավորին անխնա պատժելուհամար էր։
Նրանք այդ կնոջը պատկերում էին աչքերը կապած, մի ձեռքին՝ կշեռք, մյուսին՝ սուր։
Հին հռոմեացիները Ֆորտունա անունով բախտի ևարդարադատության աստվածուհի ունեին։
Կշեռքով նա կշռում-դատում էր մարդկանց գործերըորտեղից էլ առաջացել է բախտի նժարին դրվածլինել դարձվածքը։
Հին հռոմեացիները Ֆորտունա անունով բախտի ևարդարադատության աստվածուհի ունեին։ Նրանք այդ կնոջը պատկերում էին աչքերը կապած, մի ձեռքին՝ կշեռք, մյուսին՝ սուր։ մ էր մարդկանց գործերըորտեղից էլ առաջացել է բախտի նժարին դրվածլինել դարձվածքը։ Մյուս ձեռքի սուրը մեղավորին անխնա պատժելուհամար էր։ Իսկ աչքերը փակող թաշկինակը նրա համար էր, որ ոչ մեկին չտեսներ և արդար դատեր։ Այստեղից էլ առաջացել էիմ կույրբախտից արտահայտությունը։
26. Պատմությունը կարդա՛:
Երեք եզ միասին էին դաշտում։ Առյուծը նրանց հետևում էր, բայց չէր համարձակվում հարձակվել։Նա այնպես արեց, որ եզներն իրարից նեղացան և տարբեր ուղղություններով գնացին։ Առյուծն առանձին-առանձին բռնեց նրանց և կերավ։
Ինչո՞ւ չէր հարձակվում առյուծը։ Մտքերից մեկնընտրի՛ր և մեկ-երկու նախադասությամբ, հիմնավորի՛ր։
Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև չէր կարողանում ընտրել՝ սկզբում որին ուտի։
Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև չէր ուզում խանգարել եզների խաղաղ զրույցը։
Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև վախենում էր, քանի որ նրանք միասին էին։
Միասնականությունը վախեցնում է նույնիսկ աենա հզորին։
Առյուծը չէր հարձակվում, որովհետև վախենում էր, քանի որ նրանք միասին էին։
Ես ընտրեցի այս տարպերակը, որովհետև միասնականությունը վախեցնում է նույնիսկ աենա զորեղին։
27. Գայլն ու հովիվը
Հովվի ամբողջ հոտը հիվանդությունից կոտորվեց։Գայլն իմացավ ու եկավ հովվին մխիթարելու։
— Մի՞թե դա ճիշտ է, – հարցրեց հովվին, – աստվա՜ծիմ, ի՜նչ մեծ փորձանք է, ի՜նչ սիրունիկ, ինչ թմբլիկոչխարներ էին…
Եվ գայլն սկսեց հոնգուր-հոնգուր լաց լինել։
— Շնորհակալ եմ, գայլ եղբայր, – հառաչեց հովիվը, – տեսնում եմ՝ բարի ես ու սրտացավ։
— Ճիշտ որ՝ սրտացավ, – ասաց շունը, – փորձանքըմերն է, բայց տես, որ նրա սիրտն է ցավում։
Ինչո՞ւ էր լաց լինում գայլը։
Պատասխանդ պատճառաբանի՛ր մեկ-երկունախադասությամբ:
Գայլը լացում էր այն պատճառով ,քանի որ նա կցանկանար այդ բոլոր ոչխարներին ուտել ,քան թե նրանք բոլորը զոհ գնային հիվանդությանը:
30. ՉԱԼ ԿԱՉԱՂԱԿԸ
Չալ կաչաղակը թռչում էր, թռչում ու ծառին նստում: Նստում էր, նստում, պոչիկն էր շարժում: Շարժում էր. շարժում ու երգ էր ասում.
— Կա, չէ. չկա, չէ:
Նորից թռչում էր, թռչում ու ծառին նստում: Նստում էր. նստում, պոչիկն էր շարժում ու երգ էր ասում.
— Կա. չէ չկա. չէ:
Նորից թռչում էր, թռչում ու ծառին նստում: Ծառին էր նստում, պոչիկն էր շարժում ու երգ էր ասում.
— Չկա. չէ. չէ…
Ինչի ՞ մասին է կաչաղակի երգը կա, չէ, չկա, չէ:
Իմ գտածը քոնը չէ։
31. ՈՒԺԵՂԸ
Մուկը ուզում է մի ուժեղ ընկեր գտնել: Գալիս է արևի մոտ.
— Արև՛, ի՜նչ ուժեղ ես:
Արևը թե՝
— Ամպն է ուժեղ:
Մուկը ամպի մոտ է գալիս: Ամպը թե՝
— Քամին է ուժեղ:
Քամու մոտ է գալիս: Սա էլ թե՝
— Մարդն է ուժեղ:
Մուկը մարդու մոտ է գալիս: Մարդն էլ թե՝
— Մուկն է ուժեղ:
-Որ ամենից ուժեղը էլի մուկն է. ես էլ մկան հետ ընկերություն կանեմ:
Շարունակի՛ր
Ամպը արևից ուժեղ է, որովհետև ամպը կարող է արևին փակել :
Քամին ամպից ուժեղ է, որովհետև քամին կարող է ամպին օրօրել:
Մարդը քամուց ուժեղ է, որովհետև կարող է վրան դուռ փակել։ :
Մուկը մարդուց ուժեղ է, որովհետև չի նախանձում։
32. Փիղը
Փիղը ընկերասեր կենդանի է: Նա հասկացող է ու խելացի: Երբ մի փիղ ընկնում է փոսը, մյուսներն իրենց կնճիթներով օգնում են նրան: Եթե փղի կնճիթը վնասվում է, նա չի կարողանամ ոչ ուտել, ոչ խմել: Այդ ժամանակ նորից՜ օգնում են ընկերները: Նրանք իրենց կնճիթներով կերակրում են նրան: Փղերն իրենց հիվանդ ընկերոջը մենակ չեն թողնում, տանում են իրենց հետ:
Ինչպիսի՞ կենդանի է փիղը:
Փիղը ընկերասեր կենդանի է: Փղերը օգնում են իրենց ընկերներին:Նա հասկացող է ու խելացի: Երբ մի փիղ ընկնում է փոսը, մյուսներն իրենց կնճիթներով օգնում են նրան։
33. Ծիծեռնակներ
Ծիծեռնակներին կարելի է հանդիպել թե՛ քաղաքում, թե՛ գյուղում: Նրանք անդադար աշխատում են՝ օդում միջատներ են որսում: Ասում են, երբ ծիծեռնակները բարձր են թռչում, լավ եղանակ է լինելու, ցածր են թռչում՝ անձրև է գալու: Դա շատ ճիշտ է, սակայն կապվում է ոչ թե ծիծեռնակների, այլ այն միջատների հետ, որոնց ծիծեռնակները որսում են: Անձրևից առաջ, երբ օդն ավելի է խոնավանում, միջատների թևիկներն ուռչում են և, ծանրանալով, նրանց ներքև են քաշում:
Ծիծեռնակներն այդ պատճառով են ցածր թռչում:
Ինչո՞ւ են ծիծեռնակները ցած թռչում:
Անձրևից առաջ,երբ օդն ավելի է խոնավանում,միջատների թևիկներն ուռչում են ,և ծանրանալով ,նրանց ներքև են քաշում:Այդ պատճառով ծիծեռնակներն ցածր են թռչում:
34. Նախադասությունները լրացրու:
Այնպես ուզում եմ, որ մայրիկս ինձ համար երբեք պաղպաղակ գնի:
Այնպես ուզում եմ, որ ձի ունենամ:
Այնպես ուզում եմ, որ աշխարհում տիրի խաղաղություն :
Այնպես ուզում եմ, որ մոտենա իմ ծննդյան օրը:
Այնպես ուզում եմ, որ մարդիկ չչարան միմյանց նկատմամբ:
Այնպես չեմ ուզում, որ անձրև գա:
Այնպես չեմ ուզում, որ եղանակները ցրտեն :
Այնպես չեմ ուզում, որ հայ ժողովուրդը ցավ զգա:
Այնպես չեմ ուզում, որ պատերազմ լինի:
Այնպես չեմ ուզում, որ արևը մայր մտնի:
35. Մեկ բառով գրի’ր
Երկաթից շինված-երկաթյա
Արծաթից շինված-արծաթյա
Ոսկուց շինված-ոսկե
Պղնձից շինված-պղնձե
Փայտից շինված-փայտե
Բրդից պատրաստված-բրդյա
Արծաթից պատրաստված —արծաթե
Մետաքսից պատրաստված-մետաքսե
——————————————————————————————————————————
36.Կարդացե՛ք.
Շատ պատմություններ կան օձի մասին։ Ասում են՝օձը կախարդիչ հայացք ունի, որից քարանում են կենդանիները։ Բանն այն է, որ օձի աչքերը կոպեր չունեն, ծածկված են թափանցիկ թաղանթով: Այդ պատճառով էլ նայում է անթարթ, անընդհատ։Ժամանակ առ ժամանակ օձը մաշկափոխվում է, դուրս է գալիս հին մաշկից։ Բայց այդ կիսաթափանցիկ մաշկը չպետք է շփոթել օձի կաշվիհետ։ Կաշին մնում է և շատ ավելի պայծառ է փայլում։Մաշկափոխությունից հետո օձն արտակարգ գեղեցկանում է։
Գրիր, դու ինչ գիտես օձի մասին, քո վերաբերմունքը օձերի նկատմամբ:
Հայտնի են օձերի 26 ընտանիքի շուրջ 2978 (2006թվականի դրությամբ), ՀՀ-ում՝ 4 ընտանիքի 23 տեսակ։
37. Գիտե՞ս, որ…
Գիտե՞ս, որ նապաստակն այնքան էլ վախկոտ չէ: Նա պառկում է մեջքի վրա և թշնամու հետ կռվում իր երկար ու սուր ճանկերով: Նապաստակը նաև խորամանկ է: Նա խառնում է իր հետքերը և խաբում է որսի շներին:
Իզուր չէ, որ նապաստակի աչքերը շիլ են: Նա ոչ միայն իր դիմացն ու շուրջն է տեսնում, այլև՝ մի քիչ էլ hետևը: Ականջներն էլ են պտտվում չորս կողմ և լսում են բոլոր կողմերից եկած շշուկները:
Մի քանի նախադասությամբ գրիր, ինչ իմացար նապաստակի մասին:
Ես նապաստակների մասին իմացա, որ նապաստակը նաև խորամանկ է:Նա պառկում է մեջքի վրա և թշնամու հետ կռվում իր երկար ու սուր ճանկերով:
38. Գիտե՞ս, որ…
Թռչնի անկողինը միշտ իր հետ է: Նրա ներքնակը փորի փետուրներն են: Նրա վերմակը մեջքի փետուրներն են: Այդքան տաք անկողնով կարելի է քնել ամեն տեղ` հողի, ջրի, ձյան վրա և նույնիսկ` ձյան մեջ:
Պատմիր՝ ինչ գիտես թռչունների մասին:
Թռչունները հարմարվել են տարբեր էկոլոգիական պայմաններին։ Հայտնի է թռչունների ավելի քան 9 հազար տեսակ, որոնք միավորվում են 3 հիմնական խմբերում՝ ողնուցավորներ (թռչողններ), անողնուցավորներ (վազողներ), լողացողներ կամ պինգվիններ։
39. Գրի՛ր տրված բառերի հակառակ իմաստը ցույցտվող բառերը:
վախկոտ-անվախ
քիչ-շատ
խորամանկ-միամիտ
դիմաց-հետև
երկար- կարճ
թշնամի-բարեկամ
սուր-բութ
շշուկ-աղմուկ
Գրիր տրված բառերի իմաստով նույն կամ նման բառերը:
քաջ-խիզախ
բարեկամ-մտերիմ
խորամանկ-խարդախ, նենգ
զվարթ-աշխույժ
կամացուկ-անաղմուկ
որդի-զավակ
մեծ-խոշոր
փոքր-փոքրիկ
40. Գիտես, որ…
Աղվեսը շատ լավ է լսում: Դա օգնում է, որ նա իր համար կեր գտնի: Երբեմն աղվեսը ետևի թաթերի վրա է քայլում, ցատկոտում է ու պտտվում: Բայց նա ոչ թե պարում է, այլ ականջ է դնում ձյան տակ վազվզող մկների ծվծվոցին: Եվ ամենաթույլ ծվծվոցից էլ աղվեսը կարողանում է գտնել մկանը:
Աղվեսն ինչպե՞ս է գտնում մկներին:
Աղվեսը ետևի թաթերի վրա է քայլում, ցատկոտում է ու պտտվում:
Իսկ դու ի՞նչ գիտես աղվեսների մասին: Մի քանի փաստ գրի՛ր:
Հայաստանի բոլոր մարզերում տարածված է աղվես սովորականը, որն ունի 2 ենթատեսակ՝ աղվես անդրկովկասյան և աղվես հայկական։ Բնակվում են գետնափոր բներում (յուրաքանչյուր բույն ունենում է մի քանի բնանցք), որը կառուցում են բլրալանջերին, զբաղեցնում գորշուկի հին բույնը կամ թաքնվում են ժայռաճեղքերում և այլ բնական թաքստոցներում:
Տրված բառերով բառակապակցություններկազմի՛ր:
աղվես — խորամանկ աղվես
ականջ —մեծ ականջ
մուկ — տհաճ մուկ
ձյուն — առատ ձյուն
կեր —թռչնի կեր
պոչ -փամփլիկ պոչ
41. Մողես
Դու երևի մողես տեսել ես: Մողեսներն ամռանը վազվզում են տաք քարերի վրա: Իսկ բռնե՞լ ես մողեսի պոչից: Այդ ժամանակ նա պոչը թողնում է ու փախչում: Այդպես է մողեսը ազատվում թշնամիներից: Զարմացած թշնամին ուշադիր նայում է շարժվող պոչին, իսկ մողեսը թաքնվում է: Մի քանի շաբաթ հետո հին պոչի տեղը նոր, փոքրիկ պոչ է աճում:
Ավարտի՛ր նախադասությունները:
Ամռանը մողեսները վազվզում են տաք քարերի վրա:
Երբ մողեսին բռնում են, նա պոչը թողնում է ու փախչում:
Մի քանի շաբաթից հին պոչի տեղը նոր, փոքրիկ պոչ է աճում:
Նարե Կարապետյան🖤 